Inicjatywa wspólnotowa LEADER

LEADER+ to inicjatywa wspólnotowa bezzwrotnej pomocy z Unii Europejskiej. Pomoc przeznaczona jest dla współpracujących ze sobą lokalnie partnerów. Można otrzymać pieniądze na start. Beneficjenci uczestniczący w programie otrzymują pomoc w wyniku zgłaszania przez nich projektów rozwoju na obszarach wiejskich. 

Metoda LEADER + polega na decydowaniu w jaki sposób rozdysponować środki rozwojowe na poszczególnych beneficjentów. Decyzję zapadają w społeczności lokalnej. Istnieje jeden warunek by taka pomoc otrzymać – należy zorganizować w formę lokalnego partnerstwa, która nosi nazwę Lokalnej Grupy Działania. Przynajmniej połowa składu organu zarządczego powinni stanowić przedstawiciele sektora prywatnego, m.in. przedsiębiorcy oraz rolnicy z danego obszaru. W partnerstwo mogą wejść wszelkie stowarzyszenia, fundacje i organizacje, także pozarządowe. Aby otrzymać dofinansowanie należy zastosować czytelne i kontrolowane zasady dysponowania środkami pieniężnymi na poziomie lokalnym oraz spójną strategię rozwoju.

Cały program obejmuje 2 schematy:

Za cel pierwszego schematu obrano wsparcie tworzenia Lokalnych Grup Działania oraz analizę przez lokalne środowiska swoich możliwości rozwojowych i przygotowanie na tej podstawie Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich (ZSROW). W ramach schematu przeprowadzane są szkolenia, coaching, działania doradcze oraz informacyjne, które służą zaangażowaniu się mieszkańców w proces opracowywania koncepcji rozwoju obszarów wiejskich.

W drugim schemacie targetem są beneficjenci posiadający już odpowiednie doświadczenie oraz potencjał administracyjny, który będzie odpowiedzialny za zarządzania środkami publicznymi. Schemat ten zdolny jest do realizacji kompleksowych projektów o charakterze wielosektorowym. Pierwszeństwo mają tu w szczególności rozwój agroturystyki, ochrona i promocja środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno-kulturowych, jak również działania szkoleniowe. 

Aby skorzystać ze środków LEADER+ w Schemacie II Lokalna Grupa Działania musi przedstawić strategię dotyczącą jednego z tematów:

• zastosowanie nowych technologii by podnieść konkurencyjność produktów i usług obszarów wiejskich,
• poprawa ogólnej jakości życia na terenach wiejskich,
• podniesienie wartości regionalnych produktów zwłaszcza poprzez ułatwianie mniejszym jednostkom produkcyjnym dostępu do rynków dzięki współdziałaniu ze sobą,
• wykorzystanie zasobów naturalnych i kulturowych, a szczególnie obszarów należących do sieci Natura 2000.

Zasoby obszaru wiejskiego, na którym może być stosowana metoda LEADER+:

• zasoby materialne,
• zasoby ludzkie,
• gospodarka i miejsca pracy,
• umiejętności i kompetencje,
• kultura i tożsamość,
• zarządzanie i demokracja,
• wizerunek,
• relacje zewnętrzne.

Dofinansowania z Inicjatywy Wspólnotowej LEADER+ mają długa historię. Program istnieje od 1991 roku. W ciągu 15 lat Leader przeszedł 3 etapy:

• LEADER I (1991-1994) INICJACJE – była to faza wypróbowania nowego podejścia do terenów o charakterze zintegrowanym i angażującym społeczności, w szczególności lokalne. W etapie pierwszym programu współpracowało 217 obszarów wiejskich.
• LEADER II (1994-1999) UPOWSZECHNIENIE – był to program, który skupiał się na szerokim wykorzystaniu sprawdzonego podejścia i włączeniu działań innowacyjnych. W program zaangażowało się ok. 1000 beneficjentów.
• LEADER+ (2000-2006) KONSOLIDACJA – na tym etapie program za zadanie miał wdrożenie nowoczesnych strategii rozwoju obszarów wiejskich. Stworzono sieć współpracy o nazwie PREPARE, co dało możliwość wymiany doświadczeń oraz realizacji wspólnych projektów mających na celu obszary wiejskie. W programie tym wzięło udział ok. 900 obszarów wiejskich.

Inicjatywę Wspólnotową LEADER+ stworzono i zastosowano na początku jako eksperyment, który szybko szybko znalazła mnóstwo zwolenników i wyzwolił potencjał w mieszkańcach wsi, w całej Europie. 

Fot. Pixabay